Hoewel onderscheidingsvermogen een niet heel erg in het oog springend vermogen is, is het voor het leerproces toch heel belangrijk dat dit vermogen zich steeds verder en verfijnder ontwikkelt. Een verfijnd onderscheidingsvermogen is over veel gebieden verspreid: niet alleen het gehoor, het zien en het tasten maar ook op gevoelsgebied is het belangrijk dat je onderscheidingsvermogen hebt om op sociaal vlak goed te kunnen functioneren.
Hoe beter je onderscheidingsvermogen is, hoe meer informatie je kunt halen uit de indrukken die op je af komen. Dit vermogen is niet op zichzelf staand en komt voor uit een koppeling van informatie die je uit verschillende systemen tegelijk krijgt. Voor jonge kinderen is het belangrijk te voelen en te ervaren dat er op allerlei gebieden fijne nuances bestaan en te ontdekken zijn. Op die manier worden ze er zich van bewust dat die kleine verschillen bestaan en kunnen ze deze gaan “her-kennen”.
Neem het onderscheidingsvermogen in het gehoor bijvoorbeeld: kun je het verschil tussen “m” en “n” horen of tussen “p” en “t”. Dat is voor je taalontwikkeling natuurlijk heel belangrijk. Verder is het belangrijk dat je bijvoorbeeld uit de geluiden die je hoort op kunt maken of je omgeving veilig is of niet. Op gevoeldgebied is het belangrijk dat je uit fijne nuances in stemmingen (de toon van iemands stem bijvoorbeeld in combinatie met gezichtsuitdrukking) van mensen op kunt maken hoe hun houding t.o.v. jou is en om te weten hoe je daar passend om moet reageren. In de omgang met mensen is het belangrijk om onderscheidingsvermogen te ontwikkelen en te bepalen bij welke mensen je graag in de buurt bent en bij welke mensen je beter een beetje afstand kunt houden.
Hetzelfde geldt voor onderscheidingsvermogen in het zien: zie je het verschil tussen “d”, “b”, “p” of “q”? Het zijn alle vier bolletjes met stokjes en kun je de kleine verschillen zien en daar een betekenis aan geven?
Verder is er nog onderscheidingsvermogen in het tasten: met welke materialen werk je, is het materiaal hard of zacht en hoe moet je er mee omgaan? Welke voorwerpen kunnen tegen een stootje of met welke moet is heel voorzichtig omgaan?
De geur bepaalt heel vaak of we ergens bij uit de buurt moeten blijven of dat we ons er juist toe aangetrokken voelen. Maar hoe weten we nu of iets bedorven is en je dat niet meer kunt eten of dat iets juist heel lekker is?
Als we er nog wat verder over nadenken dan vinden we veel meer aspecten momenten of gebeurtenissen waarbij het onderscheidingsvermogen een belangrijke rol speelt. Daarom is onderscheidingsvermogen ontwikkelen heel belangrijk omdat je dit vermogen je hele leven met je mee draagt.
Gaan we kinderen dingen verbieden om ze te beschermen dan is dat iets wat we van buitenaf aanbrengen en waar moeilijk nuances in aan te brengen zijn. Hoe moet je in een ge- of verbod de nuances aangeven over bij welke mensen kinderen beter uit de buurt kunnen blijven? We komen dan vaak niet veel verder dan “niet met vreemde mensen meegaan”.
Geven we kinderen de gelegenheid om op veel verschillende gebieden onderscheidingsvermogen te ontwikkelen dan geven we ze daarmee meer kans om dat onderscheidingsvermogen in de toekomst verder te ontwikkelen en in hun leven op veel andere gebieden toe te kunnen passen.