Als mens hebben we de beschikking over een aantal zintuigen: gehoor, reuk, smaak, tast en gezichtsvermogen.
Als je als kind geboren wordt is eigenlijk alles in je lichaam in aanleg aanwezig. Om je lichaam goed te kunnen gaan gebruiken en je zintuigen fijn afgestemd te kunnen gaan ontwikkelen moet je ze leren kennen en oefenen. In de eerste jaren van je leven kom je met ongelooflijk veel nieuwe dingen in aanraking en alles moet gecombineerd en geïntegreerd (kunnen) worden zodat je de wereld om je heen gaat snappen en je erin kunt handhaven.
Uit de veelheid van indrukken moet je dat wat voor jouw ontwikkeling op dat moment belangrijk is eruit kunnen halen en dat gaan oefenen. Oren en ogen bijvoorbeeld moeten leren samenwerken. Wij zijn per slot van rekening onderdeel van de natuur en voor je oerbehoefte naar veiligheid is het belangrijk dat je gevaar kunt horen aankomen. Vervolgens moet je met je ogen kunnen lokaliseren waar het gevaar (op school de informatie die gegeven wordt) vandaan komt. Daarna kun je inschatten of je je moet verdedigen of weglopen of wat je met de informatie die je gegeven is kunt gaan doen.
Voor een goed functioneren zijn nog veel meer koppelingen van belang:
- je voelt met je tastzin dat er warmte van de kachel komt en je moet dan weten dat het gevaarlijk is om die aan te raken.
- in de klas moet je kunnen horen wat de juf zegt, je moet meteen kunnen lokaliseren waar ze ergens in de ruimte is en als ze wat ze laat zien moet je dat ook waar kunnen nemen. Heb je moeite om dit in een fractie van een seconde te doen dan kan belangrijke informatie aan je voorbij gaan. Het lijkt dan misschien dat je niet goed oplet maar dat je moeite hebt om het een met het ander in verband te brengen, dat wordt dan vaak niet opgemerkt.
- de ervaringen die je via je zintuigen opdoet moeten vervolgens gekoppeld worden aan het lichamelijk functioneren
- hoe houdt ik mezelf in evenwicht (als ik weg moet rennen)
- hoe beweeg ik mijn lichaam ook als ik niet alle delen daarvan kan zien
- hoe is het met mijn lichaam gesteld (heb ik pijn, voel ik me ziek of ben ik kiplekker)
- wat is er in mijn omgeving aan de hand, voel ik me veilig in de omgeving waar ik me bevind of is het nodig dat ik probeer weg te komen enz.
Langzaam maar zeker leer je als kind om uit die “rijstebrij” van indrukken en fysieke ontwikkeling een structuur te ontwikkelen waardoor je zelfverzekerd en actief in het leven kunt staan. Je durft op ontdekkingstocht te gaan en je bent in staat om je eigen leerproces vorm te geven en te leren van de dingen die op je pad komen.
Interessante links
Internet Encyclopedia of Philosophy; A Peer-Reviewed Academic Resource over Embodied Cognition: “the central claim of embodied cognition is that an organism’s sensorimotor capacities, body and environment not only play an important role in cognition, but the manner in which these elements interact enables particular cognitive capacities to develop and determines the precise nature of those capacities”.
Wetenschappelijke publicaties
Northwestern University (2010, July 20). How music training primes nervous system and boosts learning
Center for Advancing Health (2010, September 1). Hooked on headphones? Personal listening devices can harm hearing, study finds
Harvard University (2010, June 25). Tactile sensations influence social judgments and decisions.